Ook voor huisdieren gelden bepaalde regels en wetten. Deze wetgeving heeft in eerste instantie betrekking op het welzijn van de dieren die gehouden worden. Onder huisdieren worden zowel gezelschapsdieren als productiedieren verstaan. Ook zijn er bepaalde regels van toepassing voor het begraven van (huis)dieren. Tenslotte bestaat er een wetgeving over het houden van huisdieren in huurwoningen, want deze laatste kwestie zorgt nogal eens voor onenigheid tussen verhuurder en huurder(s). Deze laatste wetgeving valt echter buiten het kader van dit artikel.
Het dierenwelzijn
De Wet Dieren is in 2013 van kracht geworden en behelst alles wat met de gezondheid en het welzijn van (huis)dieren heeft te maken. De Wet Dieren is een zogenaamde kaderwet. Dat betekent dat deze wet in hoofdlijnen aangeeft wat wel en niet acceptabel is omtrent het houden van dieren. In het kort komt deze wet erop neer dat als men ervoor kiest om dieren te houden, dan zullen deze dieren goed moeten worden verzorgd en behandeld. Dierenmishandeling is dus onder geen enkele voorwaarde toegestaan! Onder dierenmishandeling wordt niet alleen fysiek geweld verstaan; ook het verwaarlozen en/of het laten uithongeren van dieren valt onder dierenmishandeling. De Wet Dieren wordt onder meer aangevuld met het Besluit Houders van Dieren, dat in 2014 is opgesteld. Dit besluit bevat dan ook specifieke regels over het houden van dieren en vooral het houden van productiedieren. Zo mag er bijvoorbeeld niet verder gefokt worden met dieren die ernstige afwijkingen vertonen en zijn er regels opgesteld met betrekking tot het scheiden van jonge dieren van het moederdier. Voor bepaalde dieren geldt een minimum leeftijd waarop deze scheiding plaats mag vinden.
Huisdierenlijst
Omdat sommige dieren levensgevaarlijk zijn of een gecompliceerde verzorging nodig hebben is het vanzelfsprekend dat het houden en verhandelen van dieren aan banden moet worden gelegd. In Nederland wordt momenteel gewerkt aan een huisdierenlijst. Deze lijst zal een voortzetting zijn van de al bestaande positieflijst. De dieren die op een dergelijke positieflijst staan zijn al goedgekeurd en mogen dus worden gehouden en verhandeld. Zo bestaan er positieve lijsten voor onder meer reptielen en vogels.
Het begraven van (huis)dieren
Sinds 1957 is het verboden om dieren op het eigen erf te begraven. Deze regel wordt gedefinieerd in de zogeheten Destructiewet. Rendac is een bedrijf dat bevoegd is om dierenkadavers op te halen en op te ruimen. Daarom zijn veehouders genoodzaakt de overleden dieren aan de weg te leggen. Rendac haalt echter geen dode katten of hamsters op. Overleden gezelschapsdieren mogen in de eigen tuin begraven worden mits er voldoende plaats is en mits het graf minstens 75 centimeter diep is. Andere mogelijkheden zijn de dierenbegraafplaats of het dierencrematorium.